Audio and visual transcript
Audio
There is no audio for this video.
Visual
‘Oku lahi ‘a e ngaahi fatongia ‘o kinautolu ‘okú nau fakangāue‘i ‘a e kakaí
Ko hono fakakakato ‘o e ngaahi me‘á ni ‘e tokoni ia ke mau fakapapau‘i ‘oku tonu ‘a e ngaahi me‘a ‘oku ‘atā atú pea mo e me‘a ke to‘o meí he vahe ‘a e kau ngāué.
Faile ha foōmu Fakamatala Ngāue (Employment Information) ‘i he taimi kotoa pē te ke totongi atu ai ‘a e vahe ‘a ho‘o kau ngāué.
Fakahā mai kiate kimautolu ‘a e taimi ‘okú ke to‘o ai ‘a e ngaahi totongi kihe:
- Tukuhau pe koe PAYE
- Student loan deductions
- Child support pe koe paánga ki he tangi tauhi
- KiwiSaver
A‘u atu ki he ngaahi totongi ‘e to‘o meí he ngaahi totongi ki he kau ngāué, kau ki ai mo e pa‘anga tokoni mei he puleanga ki he vāhengá (wage subsidy).
Fakahā mai kiate kimautolu ‘a e fakamatala fakaikiiki ‘o ha tokotaha ngāue fo‘ou kimu‘a pe ‘i he ‘aho ‘e totongi atu ai ‘enau ‘uluaki vahé.
Pea fakahā mai foki kiate kimautolu fekau‘aki mo e kau ngāue kuo nau nofo atú ki mu‘a pe ‘i honau ‘aho ngāue faka‘osí.
Fakahā mai kapau ‘oku ‘ikai te ke totongi atu ha vāhenga ‘i ha māhina ‘e taha pe lahi ange.
Pe ‘oku ‘ikai hokohoko ho‘o fakangāue‘í pe mālōlō fakataimi ‘i ha māhina ‘e taha pe lahi hake meí he ngāué.
Fekumi ki he “payday filing” ‘i he ird.govt.nz ki ha toe fakamatala fekau‘aki mo hoó ngaahi fatongiá.
Kapau ‘oku ‘ikai malava ke totongi ho‘o ngaahi tukuhaú, fetu‘utaki mai ke mau tokoni atu.
‘E ala kau ki heni ha totongi fakakongokonga mo ta‘ofi ‘a e totongi tauteá mo e totongi tupú (interest).